Umowa jest to zgodne oświadczenie woli dwóch lub więcej stron. Celem złożonych przez strony oświadczeń woli jest wywołanie określonych w treści umowy skutków prawnych o charakterze majątkowym. Dzięki funkcjonowaniu umów różne podmioty stosunków cywilnoprawnych mogą współpracować ze sobą m.in. w zakresie wymiany dóbr i usług.
Zasada swobody umów polega na tym, że strony w granicach określonych prawem mają swobodę w kształtowaniu stosunków zobowiązaniowych wynikających z umowy. Zasada swobody umów jest jedną z podstawowych zasad prawa cywilnego. Wyraża się ona przede wszystkim tym, że:
- podmioty zawierające umowę mogą swobodnie decydować o jej zawarciu bądź nie zawarciu
- istnieje swoboda wyboru partnera umowy
- strony umowy mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego
- strony umowy mają swobodę w wyborze formy umowy, poza ściśle określonymi w prawie przypadkami, w których musi być zachowana szczególna forma.
Zawarcie umowy polega na złożeniu przez strony umowy zgodnego oświadczenia woli. Kancelaria adwokacka Warszawa. Zgodnie z zasadą swobody umów istnieje olbrzymia swoboda w kształtowaniu treści umów. Wzorzec umowy powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały.
Z zasady swobody umów wynika swoboda co do wyboru formy zawarcia umowy. Jednak w niektórych przypadkach może istnieć obowiązek zawierania umowy przy zachowaniu szczególnej formy. Szczególnej formy wymagają:
- umowy dotyczące przeniesienia praw własności nieruchomości – akt notarialny
- umowy dotyczące zbycia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa albo ustanowienie nad nim użytkowania – forma pisemna z notarialnym poświadczeniem podpisu
- umowy pożyczki, umowy o roboty budowlane – formy pisemnej.
Istnieją różne sposoby zawierania umów. Najbardziej typowe, uregulowane przepisami Kodeksu cywilnego to: złożenie i przyjęcie oferty, rokowania.
Dążenie do zabezpieczenia interesów stron i ułatwienia realizacji praw wynikających z umów prowadzi często do zamieszczenia w treści umowy dodatkowych zastrzeżeń, z których najczęściej stosowane są:
- zadatek
- kary umowne
- prawo odstąpienia od umowy
- prawo odstąpienia od umowy za zapłatą oznaczonej sumy