Termin prawo rzeczowe ma dwa znaczenia. Po pierwsze jest on stosowany w celu określenia praw podmiotowych, które charakteryzują się następującymi cechami: dotyczą rzeczy i są prawami bezwzględnymi. Kancelaria adwokacka Warszawa. Prawa rzeczowe muszą posiadać te dwie cechy jednocześnie. Prawa podmiotowe, które posiadają tylko jedną z tych cech, nie należą do kategorii praw rzeczowych.
Normy regulujące prawa rzeczowe są zawarte w Kodeksie cywilnym, w ustawie o księgach wieczystych i hipotece, oraz w prawie spółdzielczym. Wśród podmiotów praw rzeczowych można wyróżnić:
- prawo własności
- prawo użytkowania wieczystego
- ograniczone prawa rzeczowe.
Prawa rzeczowe w znaczeniu podmiotowym dotyczą rzeczy. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego rzeczami są tylko przedmioty materialne. Przedmiot materialny jest uznawany za rzecz wówczas, gdy jest na tyle wyodrębniony z przyrody, że ma charakter samoistny. Rzeczy mogą występować w postaci naturalnej lub w postaci przetworzonej przez człowieka. Podstawowe znaczenie dla prawa rzeczowego ma podział rzeczy na dwie grupy: nieruchomości i ruchomości.
Nieruchomościami są:
- części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności
- budynki trwale związane z gruntem
- części budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny przedmiot prawa własności.
Inny podział rzeczy wyróżnia następujące dwie grupy:
- rzecz oznaczona co do tożsamości, posiada indywidualne cechy, których nie posiada żadna inna rzecz
- rzecz oznaczona co do gatunku, posiada wspólne cechy, za pomocą których jest charakteryzowana.
Kolejny podział rzeczy pozwala wyodrębnić inne dwie grupy:
- rzeczy podzielne, mogą być podzielone bez dokonania w nich istotnej zmiany oraz bez utraty ich właściwości
- rzeczy niepodzielne, podział powoduje w nich istotne zmiany, albo utratę ich właściwości.
Własność rzeczy i inne prawa majątkowe są określane przez przepisy Kodeksu cywilnego.